Teamwerk binnen de organisatie, vermijd het boven-beneden syndroom (upstairs-downstairs)

Teamwerk is niet alleen van belang binnen één team. Alle afdelingen binnen de organisatie dienen samen te werken als één team om de organisatiedoelstelling na te streven.

Het boven-beneden syndroom als belemmering van teamwerk

Binnen organisaties praten mensen vaak onbewust over mensen die boven zitten en anderen die beneden werken. Soms zit er een verborgen boodschap achter die uitdrukking ‘boven-beneden’ of voor wie zich nog de populaire tv-serie ‘upstairs, downstairs’ herinnert. Boven-beneden kan veel meer betekenen dan enkel een locatie. En dat kan goed teamwerk in de weg staan.

Heb jij ooit in een bedrijf gewerkt waar mensen naar boven worden gestuurd als ze iets fout gedaan hebben ? Of misschien in organisaties waar men vraagt “Hoe reageert beneden hierop ?” wanneer de werkvloer op het gelijkvloers is.

Ik heb gewerkt in organisaties waar ‘beneden’ kloeg dat ‘boven’ privileges had, een hoge dunk over zichzelf had, de regels naar hun hand zette en absoluut geen idee had over hoe het werk gedaan moest worden.

Die van ‘boven’ maakten dan al eens grapjes over de roddel die ‘beneden’ verteld werd. Ze minimaliseerden bepaalde kritiek of negeerden het met een handgebaar.

Dit klinkt als stereotypering, maar de werkelijkheid is dat management vaak boven zit.

Is het nog steeds gebruikelijk om iemand naar boven te sturen wanneer die een terechtwijzing verdient ?

Kunnen we ooit af geraken van de mentaliteit ‘boven, beneden’ of de ‘upstairs, downstairs’ mentaliteit zonder dat we iedereen verhuizen op een zelfde verdieping ? En het is uiteraard niet alleen gerelateerd aan de trap. Evengoed praat men over ‘die van de overkant’. Misschien heb jij al andere referenties gehoord?

Om een gemeenschappelijk doel te bereiken met de hele organisatie is het cruciaal om de interactie tussen medewerkers van verschillende afdelingen aan te moedigen.

En om dit te realiseren dient het werk te starten bij de managers, teamleiders en supervisors die in verschillende afdelingen werken. Zij dienen een voorbeeld te stellen voor hun eigen teams. Goede rolvoorbeelden starten aan de top.

Een goede start om de boven-beneden mentaliteit aan te pakken is het creëren van meer flexibiliteit binnen de kantoorruimte. Dit kan onder andere betekenen dat mensen van verschillende afdelingen samen zitten om aan een gedeeld project te werken. Een opportuniteit om van elkaar te leren met een verschillende achtergrond.

Hoe zou de werkplaats eruit zien als mensen zich niet in hokjes verdeeld voelen ? Als iedereen zich even gewaardeerd voelt als medewerker binnen de organisatie ?

Bij de volgende keer dat mensen in jouw organisatie praten over ‘boven’ en ‘beneden’ kan je misschien dan even stilstaan bij deze woorden en bedenken of het louter over een plaatsbepaling gaat of dat er iets anders wordt bedoeld.

Starre grenzen tussen afdelingen kunnen leiden tot concurrentie binnen de organisatie in plaats van te concurreren met de échte concurrenten in de markt.

Hoe kan je teamwerk bevorderen bij teams die niet zeer samenhangend werken?

1. Stel jezelf eerst de vraag hoe open en eerlijk je bent met collega’s en managers die hun eigen afdelingen leiden. Als je strakke grenzen aanhoudt met collega’s, dan zal je team dat ongetwijfeld ook doen. Je functioneert als een voorbeeld voor je team. Houd regelmatige interdepartementale vergaderingen en houd collega’s op de hoogte over waar de verschillende teams aan werken. Nodig ook teamleden uit bij deze meetings zodat ze zich betrokken voelen.
2. Denk na over hoe je de mentale muur kan neerhalen. Ga open gesprekken aan met teams. Bedenk hoe verschillende teams kunnen samenwerken aan afdelingsoverschrijdende projecten en verminder het silo-werken.
3. Bekijk welke activiteiten binnen de werktijden en buiten het werk de medewerkers dichter bij elkaar kunnen brengen zodat ze mekaar beter leren kennen.
4. Om de oorzaak van de ‘boven, beneden’ mentaliteit te vinden kan je best een externe leiderschapscoach of teamcoach inhuren om een actieplan uit te werken om samenwerking te bevorderen.

Om goed samen te werken is de eenvoudigste richtlijn “elkaar beter te leren kennen”.

Meer interactie tussen teams zorgt voor wederzijds begrip, vertrouwen en respect voor elkaars bijdragen aan het gemeenschappelijke doel van de organisatie.