Authenticiteit versus strategisch zelfbehoud

Wat oceaandieren gemeen hebben met gedrag op het werk

Toon jij aan jouw team, werknemers en collega’s wie je werkelijk bent op het werk ?

Deel jij jouw sterktes, onvolkomenheden, dromen, gevoelens en wat jou drijft, met anderen ?

Of hou jij jouw kwetsbaarheid verborgen onder een stevige schelp die je af en toe wisselt net als de heremietkreeft op de zeebodem ?

Lees in dit artikel de kenmerken en voordelen van authenticiteit op het werk, maar maak eerst kennis met het strategisch aquarium op het werk.

Voor een prooidier in de wondere onderwaterwereld betekent overleven voorkomen opgegeten te worden, en dit door middel van verschillende strategieën al naargelang de soort :

• ontsnappen
• gifstoffen afgeven
• camouflage inzetten
• andere giftige soorten imiteren, misleiden dus
• zich ondergraven
• schoolvorming – individuele vissen lopen minder gevaar als ze omringd worden door een groot aantal

Voor het roofdier anderzijds is het voor zijn overleving zaak om al deze mechanismen goed te begrijpen en de verdediging uit te schakelen. Hierbij zijn scherpe zintuigen, een onopvallende pose of snelheid van groot belang. Het roofdier gebruikt trouwens gelijkaardige mechanismen als zijn prooi waarbij ontsnappen wordt vervangen door snelheid, en schoolvorming gezamenlijke jacht wordt.

Hiermee wil ik allerminst zeggen dat leidinggevenden roofdieren zijn. Begrijp me niet verkeerd ! Gedrag van roofdieren en prooien komt voor op alle niveaus. Het zijn de proactieven versus de reactieven, extraverten versus intraverten, enzovoort met heel wat mix vormen. Mensen zijn in staat om te wisselen tussen prooi-en roofdier strategieën al naargelang de situatie.

Wat leidinggevenden kunnen leren van de roofdieren is hun zintuigen scherp te ontwikkelen om zowel gedrag op het werk als zichzelf beter te begrijpen waardoor effectieve communicatie mogelijk wordt en authenticiteit een permissie is voor alle werknemers.

Net als de overlevingsmechanismen van onze oceaandieren gebruiken mensen gek genoeg dezelfde overlevingsstrategieën op het werk die gebaseerd zijn op eerdere ervaringen, een onbewust proces dat vaak niet langer nuttig is. Of meer zelfs, het staat eerlijke, oprechte verbinding met anderen in de weg.  Enkel bewustwording hiervan kan de aanzet zijn tot verandering. Laten we even gaan kijken naar enkele van deze overlevingsmechanismen in onze wondere onderwater wereld.

Deze gedragingen vinden we naar mijn mening ook terug op de werkvloer en zou ik willen duiden als niet-authentiek gedrag of strategisch zelfbehoud. Bij vermeend gevaar op basis van vroegere ervaringen gaan werknemers vluchten, als verlamd staan (bevriezen) , terugvechten, zich onzichtbaar maken of verstoppen. Ze imiteren anderen hun gedrag of gaan ondergronds, al dan niet met bendevorming onder lotgenoten. Dit zijn vaak succesvolle mechanismen die jammer genoeg niet tot een effectieve communicatie leiden binnen de onderneming. Als men zich te vaak te strategisch moet opstellen wordt het potentieel van de werknemers niet ten volle benut en wordt kostbare energie verspild die positiever kan ingezet worden binnen de organisatie.

Wat zijn de voordelen en kenmerken van authenticiteit op het werk ?

• een sfeer van vertrouwen creëren
• oprechte, open communicatie
• stressreductie
• wat iemand zegt stemt overeen met wat hij/zij doet, integer handelen
• geen dubbelzinnigheid maar congruentie, iemands houding stemt overeen met wat hij/zij zegt
• maximaal benutten van werknemers hun potentieel
• gezonde relaties met wederzijds respect
• een gemotiveerd team
• een cultuur waarin men kan leren uit fouten
• kwetsbaarheid mag getoond worden